محتشم کاشانی
حسان العجم ، کمال الدین علی محتشم کاشانی ،ملقب به « شمس الشعرا » شاعر پیشگام مکتب وقوع ، سبک واسوخت و سراینده مشهورترین غمنامه عاشورایی است .تولد او به سال ۹۰۵ ومرگ اورا ۹۹۶ هجری قمری ذکر کرده اند. محتشم که از پا دردی مزمن رنج می برد ، اغلب عمر ۹۱ ساله خود را در زادگاهش ، کاشان گذراند. پدر او خواجه میر احمد کاشانی ، ممدوح اصلی او شاه طهماسب صفوی و شغل اصلیش در کنار شاعری ،شعر بافی و بزازی بود .
محتشم در قالب های مختلف شعری از جمله غزل، قصیده، قطعه، رباعی،مثنوی ، ترکیب بند و...طبع آزمایی کرده است . دیوان او مشتمل بر بخشهای مختلف از جمله :« صبائیه» (کودکی ) ، «شبابیه» (جوانی ) ، «شیبیه»(پیری) ، « مراثی و مناقب» «ماده تاریخ » ,« معمائیات» و رساله های «جلالیه» ،« نقل عشاق»:و .... می باشد. اما اوج اشتهار محتشم ،به واسطه ترکیب بند دوازده بندی اوست که بدون تردید معروفترین شعر فارسی در شرح واقعه کربلا است .کربلایی نامه ای که مورد استقبال و توجه عموم قرار گرفته ، نقش بند تکایا ومحافل عزاداری شده ، نواها و نغمه های عاشورایی متعددی از آن برساخته شده ، شاعران بسیاری را در این شیوه مقلد او ساخته و القابی چون خداوندگار و پدر مرثیه سرایی عاشورایی را برای او به ارمغان آورده است .
از روی قرائنی چون مرگ " عبدالغنی" برادر محتشم، توصیه شاه طهماسب صفوی به محتشم برای سرودن شعر در رثای اهل بیت «ع » ونیز تغییر احوالی که در میانه عمر ، برای او پیش می آید ،زمان سرودن ترکیب بند را می توان در دوره ی پختگی شعری محتشم وحدود ۶۵ تا ۷۰ سالگی شاعر حدس زد .
آرامگاه محتشم در کاشان و در محله ای که به نام اوست ، مورد مراجعه وزیارت علاقمندان است .