ضرورت انجام مطالعات ثبت جهانی بازار کاشان

یک پژوهش‌گر میراث باستانی با اشاره به عناصر متعدد معماری و تاریخی بازار کاشان، این‌مجموعه را یکی از مجموعه‌های تاریخی مهم جهان و در مقایسه با دیگر بازارهای ایران بی‌نظیر برشمرد و از ویرانی و فراموشی بخش زیادی از این بازار به علت بی‌توجهی و فقدان برنامه‌ریزی و تعریف کاربری جدید ابراز تاسف کرد.

محمد مشهدی نوش‌آبادی اظهارداشت: طول بازار، تنوع اصناف و راسته‌های موجود، بافت یک‌دست تاریخی، وجود حدود ده کاروان‌سرای بزرگ مانند کاروان‌سرای گمرک، تیمچه‌های باشکوه از جمله تیمچه امین‌الدوله، مدارس متعدد تاریخی مانند مدرسه سلطانی و میانچال، وجود مراکز مذهبی و مساجد از جمله مسجد عمادی که بازمانده مجموعه عظیم عمادی از دوره تیموری و قراقویونلو است، و نصب فرمان‌های متعدد تاریخی از دوران صفوی و قاجار بخشی از ظرفیت‌های مهم بازار تاریخی کاشان است.
متاسفانه بی‌توجهی و عدم معرفی این مجموعه منحصر به فرد باعث شده است ظرفیت‌های معماری و تاریخی آن از سوی تصمیم‌گیران میراث فرهنگی کشور نادیده گرفته شود.

مشهدی با بیان‌این‌که هنوز هیچ کار منسجم و علمی برای شناسایی اجزا و عناصر این مجموعه عظیم صورت نگرفته است، تصریح کرد: این امر مستلزم مطالعات وسیع در حوزه‌های تاریخ، آثار معماری، مرمت  شناسایی اسناد تاریخی موجود در این مجموعه است. همچنین ضرورت دارد مطالعات مردم‌شناختی، آیینی، و تاریخ شفاهی مربوط به بازار به صورت علمی صورت گیرد.

وی افزود دانشگاه کاشان به عنوان یک مرکز علمی موثر در منطقه به ویژه در حوزه هنر و معماری با بهره مندی از اساتید و صاحبنظران به نام و علاقه مند می‌تواند این روند را تسهیل کند. همه این امور مستلزم عزم و اراده مسئولین شهر و برنامه‌ریزی درازمدت است.

رییس مرکز پژوهشی کاشان‌شناسی دانشگاه کاشان، با ابراز نگرانی شدید  نسبت به نابودی عناصر بی‌نظیر بازار بر اثر متروک‌ماندن و فقدان برنامه‌ریزی و تعریف کاربری های جدید که می تواند موجب رونق این مکان ها شود،گفت: علاقه‌مندان و برخی از مسولین چهل سال است که سوگ‌وار بنای تلگراف‌خانه کاشان هستند که به‌علت بی‌سلیقگی و سهل‌انگاری تخریب شد، این در حالی است که در پیش چشم ما بناهای بسیار ارزشمندی مانند کاروان‌سرای گمرک که لبریز از ارزش‌های معماری، تاریخی و هنری است رو به ویرانی نهاده است. متاسفانه ما عادت به سوگ‌واری و حسرت خوردن داریم و ده‌ها و بل صد‌ها اثر مهم تاریخی را نادیده می‌گیریم.

عضو هیئت علمی دانشگاه کاشان تاکید کرد: مرکز پژوهشی کاشان‌شناسی دانشگاه کاشان همه مدیران و مسولین شهر به ویژه فرمانداری، شورای شهر، مدیران شهرداری و میراث فرهنگی را دعوت به مشارکت در این امر خطیر می‌کند تا از این مجموعه عظیم تاریخی و هویت بخش صیانت شده و به نحوی شایسته‌ای به جهانیان معرفی شود..